Sum okres ochronny jest regulowany przepisami prawa, które chronią te ryby w okresie tarła. Dzięki temu suma może bezpiecznie odbywać rozród, a jej populacja jest zachowana dla przyszłych pokoleń wędkarzy. W artykule przybliżymy najważniejsze informacje na temat okresów ochronnych nie tylko suma, ale także innych popularnych gatunków ryb w Polsce takich jak okoń, boleń, szczupak, karp, leszcz czy węgorz.
Kluczowe wnioski:- Okresy ochronne chronią ryby w najważniejszych dla ich rozrodu momentach.
- Przestrzeganie okresów ochronnych jest kluczowe dla zachowania populacji ryb.
- Za łowienie ryb w okresach ochronnych grożą dotkliwe kary finansowe.
- Najważniejsze okresy ochronne obejmują wiosnę i początek lata.
- Ochronić należy zarówno samice jak i samce tarlaków.
Okres ochronny suma w Polsce
Sum okres ochronny obowiązuje od 1 kwietnia do 31 maja. Jest to czas, kiedy suma odbywa tarło i rozród, dlatego jest szczególnie chroniona.
W tym okresie obowiązuje całkowity zakaz połowu suma na obszarze całej Polski. Dotyczy to zarówno wód śródlądowych, jak i Bałtyku.
Okres ochronny trwa dokładnie 2 miesiące. Ma to zapewnić sumom bezpieczne i niezakłócone tarło oraz inkubację ikry i rozwój narybku.
Przestrzeganie okresu ochronnego jest kluczowe dla zachowania populacji suma w polskich wodach.
Wysokość kar za łowienie suma poza okresem ochronnym
Łowienie suma w okresie ochronnym jest wykroczeniem zagrożonym bardzo wysoką grzywną.
Zgodnie z prawem za złamanie zakazu połowu suma grożą następujące kary:
- do 5 tys. zł grzywny od osoby,
- konfiskata sprzętu wędkarskiego i łodzi użytych do połowu,
- utrata licencji wędkarskiej nawet na 10 lat.
Kary są więc bardzo surowe i skutecznie zniechęcają do łamania okresu ochronnego suma.
Kiedy obowiązuje zakaz połowu suma
Sum okres ochronny obejmuje miesiące kwiecień i maj. Jest to najważniejszy okres w życiu suma, kiedy przystępuje do tarła i rozmnażania się.
Zakaz połowu suma wynika bezpośrednio z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 listopada 2001 r. Określono w nim dokładne ramy czasowe ochrony suma:
| Początek okresu ochronnego suma | 1 kwietnia |
| Koniec okresu ochronnego suma | 31 maja |
Okres ochronny suma obejmuje zatem pełne 2 miesiące kalendarzowe. Przez ten czas obowiązuje absolutny zakaz połowów suma na terenie całej Polski.
Czytaj więcej: Zapoznaj się z Rybą Belona: Ciekawostki, Przepisy i Więcej
Dlaczego suma jest chroniona przez prawo
Sum okres ochronny został ustanowiony ze względu na charakterystykę biologii tego gatunku. Kluczowe znaczenie ma tutaj okres tarłowy suma:
- Sumy dojrzewają płciowo pomiędzy 4 a 6 rokiem życia. Tarło może się odbywać co 2-3 lata. Samice składają wtedy od 12 tys. do 270 tys. ziaren ikry.
- Okres tarłowy suma przypada wczesną wiosną - od kwietnia do maja.
- Tarło trwa ok 2-3 tygodni i odbywa się zazwyczaj w nocy.
- Po tarle suma pilnuje złożonej ikry i wykluwającego się narybku przez kilka tygodni.
Jak widać, w okresie wiosennym przypada kumulacja najważniejszych etapów życia suma: rozród, inkubacja ikry i opieka nad potomstwem. W tym czasie suma jest szczególnie wrażliwa na niepokojenie i narażona na śmiertelność. Dlatego konieczne jest prawne zabezpieczenie w postaci okresu ochronnego.
Minimalny rozmiar ochronny suma
Oprócz sezonowego zakazu połowu, suma jest także objęta przepisami dotyczącymi minimalnego wymiaru ochronnego. W polskich wodach śródlądowych suma może być zabierana z łowiska tylko wtedy, gdy osiągnęła:
- 70 cm długości w przypadku wód granicznych,
- 50 cm długości w pozostałych wodach śródlądowych.
Te regulacje obowiązują przez cały rok poza okresem ochronnym. Ich celem jest ochrona młodych osobników suma i zapewnienie możliwości co najmniej jednokrotnego odbycia tarła, zanim suma zostanie wyłowiona.
Gdzie znajdują się tarliska suma w Polsce
Naturalne tarliska suma występują przede wszystkim w dorzeczu Odry i Wisły. Najważniejsze obszary rozrodu obejmują:
- Zalew Szczeciński i Zatokę Pomorską - tarło może odbywać się nawet na głębokości 6-8 m, gdzie suma dobrze się maskuje i ma ograniczony dostęp drapieżników.
- Ujście Warty koło Kostrzynia - płytkie, rozlewiskowe i dobrze nagrzewane obszary.
- Zbiornik Włocławski na Wiśle - suma tarło w górnym odcinku zbiornika.
- Stare koryta rzeczne, starorzecza, obrzeża wysp, zatoczki o mulistym dnie.
Poza naturalnymi tarliskami, suma chętnie wykorzystuje także sztuczne miejsca rozrodu zakładane przez człowieka. Posiada wyraźną skłonność do tarła wspólnego z innymi gatunkami ryb, np. leszczem, krąpiem czy brzaną.
Sztuczne tarliska suma
Z uwagi na spadek naturalnych populacji, coraz większe znaczenie mają sztuczne tarliska suma. Są to specjalnie przygotowane konstrukcje, które mają na celu:
- Zastąpienie naturalnych tarlisk zdewastowanych przez człowieka.
- Ochronę ikry i narybku suma przed drapieżnikami.
- Ułatwienie obserwacji i kontroli.
Przykładowe, sztuczne tarliska zakładane są m.in. w Zatoce Pomorskiej oraz Zbiorniku Włocławskim. Mają one kształt prostopadłościennych skrzyń wypełnionych żwirem, piaskiem, gliną i instalowane są na dnie zbiorników wodnych.
Jak rozpoznać okres tarła suma
Aby skutecznie chronić sum w okresie tarła, niezbędna jest wiedza pozwalająca rozpoznać nadejście pory rozrodu. Oto najważniejsze wskaźniki zbliżającego się tarła suma:
- Pojawianie się stad suma w płytkich partiach rzek i zbiorników.
- Tworzenie nor i zagłębień w dnie przez samice.
- Zaczerwienienie płetw i podbrzusza u samców.
- Wyciek mlecza u samic.
- Duża agresywność samców próbujących przegonić rywali.
Pojawianie się tych objawów to sygnał, że w najbliższych dniach suma przystąpi do składania ikry. Warto zwracać uwagę na te zjawiska podczas wiosny nad wodą, aby nie przeszkadzać sumom w tym newralgicznym momencie.
Należy pamiętać, że suma jest pod ochroną nie tylko w okresie tarła, ale również przez kilka tygodni po zakończeniu tarła, kiedy opiekuje się potomstwem. Dlatego przestrzeganie ustawowego okresu ochronnego suma jest absolutnie kluczowe.
Okoń okres ochronny
Podobnie jak suma, także okoń okres ochronny obejmuje miesiące kwiecień i maj w Polsce. Ten reżim czasowy został ustanowiony rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2007 roku.
Celem ochrony okonia w tym okresie jest zapewnienie jak najlepszych warunków do:
- Odbycia głównego tarła wiosennego przez ten gatunek.
- Inkubacji ikry w optymalnej temperaturze.
- Niezakłóconego wylęgu larw i narybku.
Dzięki okresowi ochronnemu okoń może bezpiecznie realizować swoje funkcje życiowe konieczne do zachowania gatunku.
Boleń okres ochronny
Zbliżony harmonogramem okres ochronny obejmuje także boleń - od 1 kwietnia do 31 maja nie wolno łowić tej ryby w polskich wodach śródlądowych.
Zakaz ten wynika wprost z rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 2002 roku w sprawie okresów ochronnych dla ryb. Jego geneza jest analogiczna, jak w przypadku innych gatunków chronionych o tej porze roku.
Dzięki ochronie prawnej boleń może spokojnie odbyć główne tarło wiosenne, złożyć i Inkubować ikrę oraz wychować narybek bez niepotrzebnych zakłóceń ze strony wędkarzy.
Szczupak okres ochronny
Odmiennie niż poprzednie gatunki przedstawia się sytuacja ze szczupakiem okres ochronny. Obowiązujący w Polsce sezon ochronny szczupaka rozpoczyna się później - 20 stycznia i trwa aż do 30 kwietnia włącznie.
Taki długi, bo aż 3,5-miesięczny okres zamknięty został ustalony ze względu na odmienną fenologię tego drapieżnika. Szczegółowa argumentacja legislacyjna przedstawia się następująco:
- Szczupak rozpoczyna tarło bardzo wcześnie, bo już w styczniu lub lutym, w zależności od warunków pogodowych.
- Samica składa ikrę partiami, w odstępach 5-20 dni, stąd potrzeba długotrwałej ochrony.
- Dodatkowo szczupak opiekuje się wylęgłym narybkiem jeszcze przez pewien okres.
Dlatego okres ochronny dla szczupaka rozciągnięty jest aż na 1/3 roku, aby zapewnić ochronę także młodemu narybkowi tego gatunku obok osobników tarłowych.
Okres ochronny karpia
Innym tradycyjnie chronionym gatunkiem jest karp. Ustawowy karp okres ochronny obejmuje przedział czasowy od 1 stycznia do 30 czerwca każdego roku.
Podsumowanie
W artykule omówiono najważniejsze zagadnienia dotyczące okresów ochronnych popularnych gatunków ryb w Polsce. Szczegółowo przeanalizowano przepisy chroniące takie ryby jak sum, okoń, boleń, szczupak i karp w newralgicznych momentach ich cyklu życiowego.
Przedstawiono precyzyjne ramy czasowe sezonów ochronnych poszczególnych gatunków, wynikające z odpowiednich rozporządzeń. Omówiono biologiczne uzasadnienie wprowadzenia ochrony akurat w danych przedziałach czasowych.
Scharakteryzowano najważniejsze obszary występowania tarlisk chronionych ryb, zarówno naturalnych, jak i sztucznych. Wskazano także typowe oznaki rozpoczynającego się tarła, pozwalające rozpoznać ten moment w terenie.
Przybliżono również konsekwencje prawne nielegalnego połowu ryb objętych ochroną sezonową. Zaprezentowana wiedza pozwoli czytelnikom przestrzegać okresów ochronnych i tym samym chronić cenne gatunki ryb w polskich wodach.
